Życie ze wstydem

Blush - Michał Adam Góral, foto: WILK

Prapremiera „Blush” Michała Adama Górala zaczęła się od zadania rzuconego publiczności, która, aby dotrzeć na spektakl musiała pokonać labirynt w korytarzach w budynku Laboratorium w Centrum Sztuki Współczesnej – Zamku Ujazdowskim w Warszawie. Widzowie, zwabieni perspektywą darmowego wina w znakomitej większości wybrali atrakcyjną prostą drogę wyłożoną czerwonym dywanem, pomijając tę drugą, krętą z labiryntem ustawionym z krzeseł. Na końcu łatwej drogi zostali „wyśmiani” przez piszczałki umieszczone pod dywanem i znaleźli lustro z kartką z napisem „Błąd”. Zostali zawstydzeni, zanim jeszcze obejrzeli pierwszą scenę przygotowaną przez tancerza i choreografa Michała Adama Górala.

Byłam pierwszą osobą, która wybrała drogę trudniejszą i w związku z tym także pierwszą, która po pokonaniu pełnego mebli labiryntu, a następnie pomieszczenia z rozczłonkowanymi manekinami i niesamowicie krętych schodów weszła na scenę. Czwórka artystów (Anna Banasik, Wojciech Dolatowski, Michał Adam Góral, Karolina Graca) powitała mnie gromkimi brawami. Oklaski usłyszeli także pozostali widzowie, którzy nieco skrępowani tą sytuacją skupili się w grupce przy horyzoncie sceny, z butami w jednej dłoni (artyści prosili o ich zdjęcie poprzez kartki rozwieszone na końcu labiryntu) i winem w drugiej. Już było wiadomo, że zostaliśmy wciągnięci w grę – staliśmy się częścią spektaklu poświęconego tematowi wstydu.

Podobnych interakcji między tancerzami a publicznością było jeszcze kilka – proszono nas o wstawanie z zajętych miejsc, przesuwano nasze krzesła, odpytywano o wstydliwe kwestie, np. o to czy kiedykolwiek oszukaliśmy naszego partnera, a cały ten konstrukt prowadził do tego, żebyśmy sobie uświadomili, że o wstydzie można i wolno mówić.

Na każdym kroku performerzy pokazywali nam, jak to się robi – opowiadali o swoich traumach i najbardziej przykrych doświadczeniach, w tym o diagnozie nowotworowej, rozmaitych przejawach dyskryminacji, o pobiciu na tle homofobicznym i rzecz jasna o uczuciu skrępowania czy wstydu. Zrobili to w sposób niezwykle autentyczny, uczciwy, a w wypowiedziach nie zabrzmiała nawet nuta fałszu, jakby byli zawodowymi aktorami teatru dramatycznego. Ta szczerość była nie tylko niezwykle ujmująca, ale też gorzka, bo prowadziła do (wyrażonej zresztą słowami) konkluzji: „Wstydzę się Polski”.

Pokazany przedpremierowo, 28 września 2021 r. w ramach 25. Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Performatywnych, „Blush” to jeden z najciekawszych spektakli, które powstały w Warszawie w okresie pandemii. Praca według pomysłu i choreografii Michała Adama Górala jest spektaklem niezwykle dojrzałym, przemyślanym i dopracowanym na wszystkich poziomach – osobiste wyznania przeplatają tutaj sceny taneczne, pięknie skomponowane,  urozmaicone i świetnie wykonane. Nie ma w niej ani minuty niepotrzebnego ruchu, ani chwili rozproszenia czy wyjścia z przyjętej konwencji. Jest za to autentyzm, naturalność, bezpośredniość, swoboda, nawet czułość. Wykonawcy w „Blush” są niezwykle zdyscyplinowani – tańczą z zaangażowaniem, wręcz z oddaniem, równo, z wielką dynamiką. To modelowy przykład udanego połączenia performance’u z tańcem współczesnym.

Dla widzów to nie tylko godzina spędzona na dobrym spektaklu, ale dodatkowo także niezwykłe doświadczenie pokazujące, że teatr nie musi być oderwany od życia lecz potrafi stać się jego integralną częścią. A wstyd? Wstyd może być nośnikiem informacji. Emocją uwalniającą, nawiązującą nić porozumienia między ludźmi, zbliżającą nas do siebie i… budującą zaufanie.

Sandra Wilk, Strona Tańca

„Blush” Michał Adam Góral, pomysł i choreografia: Michał Adam Góral, współpraca dramaturgiczna: Emilia Szufler, wykonanie: Anna Banasik, Wojciech Dolatowski, Michał Adam Góral, Karolina Graca, performerka wideo: Dominika Golisz, kostiumy: Robert Łosyk, światło: Artur Wytrykus, muzyka: Pimon Lekler, scenografia: Rurzowa, SkuchaOne, Michał Adam Góral, charakteryzacja: Julia Hebel, zdjęcia: Karolina Gmurczyk, Spektakl powstał podczas rezydencji w Centrum Sztuki Współczesnej – Zamek Ujazdowski w 2021 r., prapremiera: 28-29.09.2021, pokaz w ramach: 25. Międzynarodowy Festiwal Sztuk Performatywnych Rozdroże 2021, pokaz: Centrum Sztuki Współczesnej – Zamek Ujazdowski (Laboratorium), 28.09.2021