Krótkie formy – trudne pytania

Krótkie formy – trudne pytania
Drugi „Wieczór Małych Form” to trzy spektakle warszawskich tancerzy, które można było obejrzeć online na stronie Centrum Teatru i Tańca w Warszawie (13.11.2020).

Spotkanie rozpoczęła minimalistyczna etiuda „Czerwone i czarne” w choreografii Elwiry Piorun, w której (zgodnie z tym, co podpowiedział nam tytuł) tancerka wystąpiła w czarnym stroju i czerwonych rękawiczkach. Prawdę mówiąc, transmisja online nie sprzyjała tej koncepcji, bo czarny strój niestety zlewał się z czarnym tłem sceny i chwilami niemal nie można było w ogóle dostrzec sylwetki Amandy Nabiałczyk. Jednak zawsze widoczne były czerwone rękawiczki, to one przyciągały więc uwagę, a ruch rąk stał się główną – nietypową – atrakcją tej pracy.

Widzieliśmy kontrast kolorów, różnicę między czasem a przestrzenią, jednak nie doszukiwałabym się w tym czegoś dalej i głębiej, w każdym razie nie tego, co czytamy w opisie tego spektaklu, czyli „walki między światem idei i rzeczywistością”. Zasłonięcie twarzy tancerki spowodowało bowiem, że utraciliśmy mocny środek przekazu, najbardziej ekspresyjny i rzeczywisty przecież. Mogliśmy patrzeć tylko na ruch, doceniać lub negować jego jakość, czy np. zauważyć zabawę tempem (szybkimi i wolniejszymi gestami czy pozycjami). Sprzyjała temu nieprzeszkadzająca muzyka w wykonaniu Andrzeja Piaseckiego, jednak mam poczucie, że w koncepcji całej choreografii pozostał jeszcze jakiś niewykorzystany potencjał...

Kolejna forma to „Uncommodum” przedstawiająca męczącą podróż umysłu człowieka i jego ciała, czyli proces opuszczania strefy komfortu. Zaczęło się od spokojnej obserwacji osobnych zmagań dwóch tancerzy w oddzielnych spotach – Stefano Silvino i Michała Górala, którzy we własnej przestrzeni walczyli z niewygodą i strachem. Dalej następowało podążanie do jednej sfery, wywołującej pewną niezręczność ze względu na silny fizyczny kontakt między wykonawcami. Kontakt ten powracał bez końca, przebijał się przez ekran swoim obrazem, swą zmienną dominacją, i historią bohaterów na zmianę poddającym się jeden drugiemu. Mimo, że wychodzenie ze strefy komfortu jest długim indywidualnym procesem, to tancerze nieustannie toczyli walkę. Może wewnętrznie sami ze sobą? Spowodowało to we mnie poczucie bezsilności i chęć poddania się. „Uncommodum” oceniam więc jako swoistą sinusoidę emocjonalno-ruchową dającą przez kilka chwil uspokojenie, by znowu rozpocząć pięcie się w górę, zmaganie. Właśnie tak wygląda każdy krok w nieznane

Temat ostatniej prezentacji „2 brown to be Polish” w reżyserii Eweliny Sobieraj wydał mi się zbyt obszerny jak na krótką formę, którą przyjął ten spektakl. Było to dla mnie ledwie napomknięcie o przynależności kulturowej, personalnej i zbiorowej, o narodowości czy zetknięciu się z innymi kulturami. Początkowo „skrępowane” ciało tancerki – Magdaleny Wójcik – przywiodło mi na myśl niedopasowanie do otaczającego świata. Ale gdy „uwolniła się” wreszcie ze skrzyżowanych nóg – przeszła jakąś metamorfozę, w której ruch stał się bardziej dynamiczny, ten tryb poszukiwania był zapewne alegorią rozpoczęcia podróż do innego państwa. O zmianie i próbie dopasowania się do nowej rzeczywistości może świadczyć rozpuszczenie włosów i rytmiczne zaplecenie ich w warkocz, i dalej próba odwzorowania ludowego tańca. Zwiastowała to także muzyka w wykonaniu Mariusza Noskowiaka. Ta i kolejne sceny pokazywały pewne rozdarcie, zagubienie samej siebie w różnych kulturach, czego finalnym obrazem był włosko-angielsko-polski monolog. Wypowiadane w nim nieskładnie myśli, pomieszanie języków, tempo ekspresji sprowadzały się tak naprawdę do zadania kluczowego pytania „Kim właściwie jestem?”. Stąd też ostatnie minuty spektaklu interpretuję jako uspokojenie i pogodzenie się z brakiem odpowiedzi…

Ale Magdalena Wójcik zadaje też inne pytanie. Zadaje je nie tylko sobie. „Czy naprawdę tak ważnym jest, skąd pochodzisz i dokąd podążasz?”. Ja swoją odpowiedź znam.

Ewelina Chaberska (Brygada Tańca)

Recenzja napisana w ramach projektu Brygada Tańca, organizowanego przez Centrum Teatru i Tańca z partnerstwem Strony Tańca.

„Czerwone i czarne”, chor. Elwira Piorun, wyk. Amanda Nabiałczyk, muzyka: Andrzej Piasecki; „Uncommodum”, chor. i wyk. Stefano Silvino i Michał Adam Góral; „2 brown to be Polish”, chor. Magdalena Wójcik i Ewelina Sobieraj, reż. Ewelina Sobieraj, wyk. Magdalena Wójcik, muzyka: Mariusz Noskowiak, 2. Wieczór Małych Form, organizator: Centrum Teatru i Tańca w Warszawie, realizacja transmisji z Garnizonu Sztuki, pokazy online: 13.11.2020