Indywidualne procesy

Indywidualne procesy

Pokaz w ramach działalności Polskiej Sieci Tańca, który odbył się 10 czerwca 2022 r. w Centrum Teatru i Tańca w Warszawie przyniósł widzom 100 minut przedziwnego eksperymentu, a złożyły się na niego średniometrażowe solowe spektakle „Tens” Marty Wołowiec i „The Vessel” Karoliny Kraczkowskiej. Oba wymagały od publiczności wdrożenia się w proces jaki przechodziły tancerki; komu się to nie udało – wyszedł rozczarowany.

Marta Wołowiec w „Tens” zajęła się problemem przepływu energii, elektryczności, impulsu, nic więc dziwnego, że swój performance rozpoczęła od długiego drżenia i pracy z oddechem, które miały imitować automatyczne skurcze mięśni człowieka rażonego prądem. Starała się później rozwijać ten pomysł i płynący z niego ruch oraz doprowadzić go do kulminacji, reagując w czasie rzeczywistym na potrzeby swego ciała oraz dźwięki i muzykę elektroniczną miksowaną na żywo przez Wojciecha Kiwera.

Niestety proces podążania za tym, co się dzieje w jej ciele czy w otoczeniu był bardzo powolny, niezbyt interesujący i po prostu nudny. Nie miał nic, co można by było określić jako elektryzujące, a sceny były rozwleczone w nieskończoność. Oczywiście rozumiem, że Marta Wołowiec chciała pokazać to, jak dostraja się do swojej wewnętrznej wibracji, ale to sprawa ciekawa tylko dla praktyków tańca, a nie dla widza niemogącego dostrzec wielu napięć i reakcji ciała, w tym spektaklu ukrytego zresztą pod luźnym kostiumem. W efekcie rozmaitych choreograficznych decyzji przyjęta przez performerkę forma sprzedania swojego (skądinąd całkiem ciekawego) konceptu była za słaba i do tego mało atrakcyjna wizualnie.

„Tens”, jak mówiła później Wołowiec, jest konstrukcją zamkniętą, bez specjalnej przestrzeni na zmiany, tak więc jest raczej spektaklem, na jaki mogą iść jedynie zwolennicy tańca konceptualnego. Ale nawet ci powinni zostać wcześniej wprowadzeni w to, w jaki sposób powstawało to przedstawienie, co było jego inspiracją i jakie przeżycia czy cele towarzyszą performerce.

Drugie solo wieczoru –  „The Vessel” Karoliny Kraczkowskiej – miało podobną stylistykę, opierającą się na powolnie rozwijanym ruchu i scenach. Ale Kraczkowska intuicyjnie podzieliła swoją pracę na dwie wyraźne części: zimną i gorącą, jakbyśmy oglądali część związaną z wodą (i perłami) oraz z ogniem (i bębnami), to rozwiązanie było całkiem udaną decyzją. Performerka w pracy nad swoim spektaklem sięgnęła do psychologii Junga i jego teorii dotyczących marzeń sennych, choć tak naprawdę chyba bardziej istotnym jest tutaj skojarzenie z teorią świadomego śnienia Carlosa Castanedy. I trzeba przyznać, że w „The Vessel” jest coś onirycznego – mamy w nim zabawy rozrzucanymi luźno perłami i tymi spiętymi w naszyjnik, przywodzące na myśl uwalnianie się, dążenie do niezależności, swobody, do… przebudzenia się. Niemniej temat ten, choć zajął ponad połowę spektaklu, był poruszony niezwykle delikatnie i można było rozwijać przechodzony z tym nietypowym rekwizytem proces o wiele mocniej, szerzej, aby wzbudzić w odbiorcach znacznie więcej kontekstów.

Pod tym względem obie choreografki popełniły ten sam błąd zbytnio skupiając się na własnych przeżyciach, które nie zostały „otwarte” przed widzami. Kraczkowska poradziła sobie jednak lepiej w budowie konstrukcji spektaklu, bo stworzyła ładne plastycznie sceny, była też w głębszym kontakcie z publicznością, wreszcie zbudowała wyraźny finał, w którym półnaga grała na perkusji. Zabawy z perłami rozsypywanymi po całej scenie mogły się widzom podobać lub nie, ale ważne jest to, że doszło do zakładanej transformacji, skoro z tych rozsypanych elementów (marzeń, snów, okruchów życia) wyłoniła się świadoma swojej siły kobieta. To się liczy.

Sandra Wilk, Strona Tańca   

„Tens” Marta Wołowiec, choreografia Marta Wołowiec, wykonanie: Marta Wołowiec, muzyka elektroniczna (na żywo): Wojciech Kiwer, realizacja świateł: Krzysztof Dziedzic, producent: Krakowskie Centrum Choreograficzne – Nowohuckie Centrum Kultury oraz „The Vessel” Karolina Kraczkowska, choreografia Karolina Kraczkowska konsultacje dramaturgiczne: Maciej Sado Światła, Marek Zieliński, konsultacje muzyczne: Piotr Przewoźniak, Oskar Podolski, pokaz w ramach: Polska Sieć Tańca, pokaz: Centrum Teatru i Tańca w Warszawie, 10.06.2022