Warszawski rynek tańca w 2024 roku – analiza

Analiza została przygotowana przez Julię Hoczyk.

Taniec współczesny, butō i choreografia są tymi obszarami sztuk performatywnych, które wciąż jeszcze nie mają swojego stałego miejsca w Warszawie. Zmieni się to prawdopodobnie pod koniec 2025 roku wraz z inauguracją programu pilotażowego w Pawilonie nad Wisłą, oddziale Muzeum Sztuki Nowoczesnej, którego działalność poprzedzi utworzenie nowej autonomicznej instytucji dla tańca i choreografii. Nie znaczy to jednak, że inne miejsca prezentacji tańca w Warszawie nagle znikną, co więcej – zarówno w okresie pilotażu, jak i późniejszym Pawilon działać będzie jako rodzaj hubu (ekosystemu), tworzącego sieć powiązań, współpracy i wymiany z innymi inicjatywami i organizatorami wydarzeń.

W założeniach władz miasta ma przybrać postać miejsca sieciującego, a nie takiego, które zawłaszcza i podcina skrzydła innym podmiotom (i).

Poniższy tekst to zatem próba zmapowania pejzażu stolicy w zakresie niebaletowego tańca artystycznego i choreografii, teatru ruchu, performansu i butō kilka miesięcy przed uruchomieniem pilotażu w Pawilonie. Podobną, nieco inaczej sprofilowaną analizę, przeprowadziła już Hanna Raszewska-Kursa w jednym ze swoich artykułów (ii). Mój tekst wychodzi ze zbliżonych założeń, jednak dotyczy wyłącznie roku 2024. Jego cel jest też skromniejszy – to zestawienie wydarzeń i miejsc pod względem nieco bardziej statystycznym, jako kontynuacja raportów przygotowanych w latach 2021-2023 przez Sandrę Wilk. Przyglądam się w nim jednak znacznie bliżej niż poprzednia autorka obszarom zainteresowania poszczególnych kuratorów i dyrektorów, a tym samym prowadzonym przez nich miejsc i/lub programów prezentacyjnych/festiwali.

Tekst podzieliłam na trzy części. W pierwszej przyglądam się miejscom – organizacjom i instytucjom, w których taniec jest obecny na stałe lub/i inicjatywom, które odbywają się w stolicy regularnie, nierzadko w stałych miejscach, czasem nieco bardziej nomadycznie. Dopełnia ją przywołanie bardziej efemerycznych inicjatyw niezależnych lub takich, których szczegółowe omówienie przekroczyłoby ramy tego tekstu. W drugiej – omawiam 4 warszawskie festiwale z uwzględnieniem ich specyfiki.
W trzeciej – przywołuję mniej regularne wydarzenia w dziedzinie tańca, także o charakterze jednorazowym, spektakle prezentowane impresaryjnie, czy też produkowane w dużych warszawskich instytucjach, które statutowo nie zajmują się tańcem i choreografią.

Na tak zarysowanym tle zastanawiam się nad powiązaniem danych miejsc z konkretnymi nurtami w dziedzinie tańca i choreografii. W moim zamyśle tekst ma zarysować obecny ekosystem Warszawy w obszarze taneczno-choreograficznym, ale także szerszym – performatywno-ruchowym. Zapewne ulegnie on przekształceniom i zmianom wraz z otwarciem Pawilonu Tańca i Innych Sztuk Performatywnych. Ponieważ jednak sam Pawilon ma ograniczoną przestrzeń, nie pomieści też programowo wszystkich nurtów obecnych w performatywnym pejzażu stolicy, wierzę mocno, że uda się zachować tę różnorodność i lokalizacyjną dywersyfikację, przywoływaną także przez Raszewską-Kursę. Stałe miejsce dla tańca i choreografii jest niezbędne, jednak potrzebne są (i będą) w Warszawie również organizacje i instytucje prezentujące taniec lokalnie lub/i do inaczej sprofilowanej publiczności.  

W Warszawie istnieje kilka miejsc, które są na stałe związane z tańcem w ten sposób, że samodzielnie lub w ścisłej współpracy z innymi podmiotami prowadzą regularne programy jego prezentacji lub festiwale. W 2024 były to:

• Mazowiecki Instytut Kultury z Centralną Sceną Tańca (współpraca z Fundacją Artystyczną Perform oraz Fundacją Rezonanse Kultury), Festiwalem Warsaw CI Flow i współpracą ze Stowarzyszeniem Sztuka Nowa;
• społeczna instytucja kultury Fundacja Scena Współczesna z nową siedzibą w kompleksie biurowym Adgar Park West w Alejach Jerozolimskich i działalnością Centrum Teatru i Tańca Zawirowania, Teatru Tańca Zawirowania, Międzynarodowym Festiwalem Tańca Zawirowania;
• społeczna instytucja kultury Komuna Warszawa z programem (ko)produkcyjnym (także w ramach rezydencji/konkursów) i impresaryjnym;.
• Fundacja Pompka z Butoh Kai i innymi pokazami butoh – w siedzibie na warszawskim Mokotowie oraz we współpracy z Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski.

Ponadto możemy wyróżnić organizacje i fundacje, które nie dysponują własną, stałą przestrzenią, jednak w ramach współpracy międzysektorowej z teatrami i centrami kultury prowadzą stałą działalność taneczną, w tym – organizują festiwale i cykle prezentacji:

• Fundacja Ciało/Umysł z Międzynarodowym Festiwalem Tańca i Performansu Ciało/Umysł – w ostatnich latach we współpracy z Teatrem Studio; 
• Fundacja Rozwoju Teatru ‘Nowa Fala’ z pokazami Hoteloko Movement makers oraz U:NEW Dance Wave Festival i wydarzeniami w ramach sieci CODASI; 
• B’cause Dance Company z trzyletnim programem prezentacji w Teatrze Studio;
• Improwizowane wieczory tańca SIC! Saute w Centrum Łowicka, jako inicjatywa własna Aleksandry Bożek-Muszyńskiej i Ilony Trybuły; 
• Stowarzyszenie „Akademia Umiejętności Społecznych” i Teatr Limen Butoh z Butohpolis. Międzynarodowym Festiwalem Sztuki Butoh; 
• Centrum w Ruchu jako niezależny kolektyw choreografek i choreografów, (ko)producent ich prac w oparciu o struktury formalne Fundacji Burdąg; ze względu na specyfikę działalności przybliżam ją we wszystkich trzech częściach tekstu;

Wreszcie – teatry repertuarowe, które w sposób stały wspierają inicjatywy taneczne i choreograficzne:

• Nowy Teatr jako (ko)producent spektakli tanecznych polskich twórców i twórczyń, organizator showcase’u teatralno-tanecznego Generation After oraz Międzynarodowego Festiwalu Nowa Europa;
• Teatr Studio jako stałe miejsce dla Festiwalu Ciało/Umysł, projektu Fundacji B’cause oraz producent spektakli z pogranicza teatru i tańca.

Oczywiście w Warszawie działa o wiele więcej twórców i twórczyń tańca, a w 2024 roku odbyło się znacznie więcej inicjatyw. W pierwszej części przywołuję tylko te z nich, które mają miejsce regularnie lub w takiej formie zaistniały w minionym roku, przede wszystkim dzięki 3-letnim grantom miejskim, w drugiej części omówię znacznie bardziej efemeryczne inicjatywy poszczególnych zespołów oraz twórczyń i twórców, a także spektakle i działania prezentowane w przestrzeniach galeryjnych i muzealnych.

Centralna Scena Tańca i Fundacja Artystyczna PERFORM

Jednym z najbardziej kompleksowych programów dla tańca w Warszawie jest Centralna Scena Tańca, która do czasu inauguracji pilotażowego programu w Pawilonie nad Wisłą pełni rolę centrum tańca, w tym znaczeniu, że goszczący go (i współorganizujący) Mazowiecki Instytut Kultury, instytucja marszałkowska, jest stałym miejscem, gdzie kilka razy w miesiącu (z wyjątkiem przerwy wakacyjnej) można obejrzeć taniec. Ponadto swoje miejsce znalazły tu także taneczno-ruchowe cykle edukacyjne i warsztatowe. W ramach programu w okresie od stycznia do czerwca i do września do grudnia odbywa się kilkanaście pokazów tanecznych. Pogrupowane są one w cykle: Scena (w tym Scena Otwarta dla Młodych), Autoportret choreograficzny, Animacje społeczne i Animacje: Taniec oraz Site-Specific (poza siedzibą). Prezentacje performatywne mają swoje stałe dni: są to czwartki w odstępach dwutygodniowych.

Autoportret choreograficzny to formuła podczas której zaproszone osoby mają dowolność w prezentacji swojej artystycznej drogi – może być to performans solowy we własnym wykonaniu, wykład performatywny, czy też pokaz z udziałem zaproszonych gości. W ubiegłym roku swój Autoportret choreograficzny przedstawiły 2 artystki i 1 artysta: Maria Stokłosa (marzec), Leszek Bzdyl (maj), Aleksandra Dziurosz (wrzesień).

W ramach Sceny, której kuratorką jest Katarzyna Stefanowicz, odbyło się łącznie 9 prezentacji zróżnicowanych formalnie, z przewagą spektakli mocno tanecznych: dyptyk Holy Melancholy / Illusions of Shameless Abundance Teatru Tańca Nieznany w Poznania (luty), Connected/Disconnected według koncepcji Patryka Gorzkiewicza z Poznania (luty), LUXA w choreografii i wykonaniu Agaty Życzkowskiej & Kariny Szutko z kolektywu HOTELOKO Movement makers, połączona w jednym wieczorze z prezentacją specjalną – choreografią Joanny Drabik Tożsamość względna (marzec), SPORT Patryka Gorzkiewicza z Poznania (maj), Miss Liberty Gosi Mielech z Poznania (maj), Hybrid Teatru Sztuka Ciała, D’Chaosu i Anny Jędrzejewskiej z Warszawy (październik), Fashion Beach Stefano Silvino z Warszawy (październik).

Jako część Sceny pokazano także 2 prace w minicyklu Scena Otwarta dla Młodych: studentki i studenci Wydziału Teatru Tańca Akademii Sztuk Teatralnych w Bytomiu zaprezentowali spektakl Lekker w reżyserii i choreografii Mariki Kornackiej (kwiecień), a zespół Chopin University Dance Company POD PŁA_CZEM w reżyserii Alisy Makarenko i Macieja Sikorskiego (październik). Jest to format umożliwiający zarówno prezentację autorskich spektakli przez osoby zaczynające swoją profesjonalną ścieżkę w tańcu i choreografii, jak i prac z ich udziałem zrealizowanych przez artystki i artystów z większym doświadczeniem, w tym – ich pedagożki i pedagogów.

W czerwcu i wrześniu w okolicy nadwiślańskich bulwarów odbyły się pokazy dwóch prac site-specific. Pierwszą z nich była Libertas Gosi Mielech z udziałem zaproszonych artystek profesjonalnych i amatorek, w której choreografka eksplorowała tematykę wolności, poruszoną już w solowym Miss Liberty (czerwiec). Na uwagę zasługiwał tu wybór otoczenia – placyk przed Pawilonem nad Wisłą, dawną siedzibą tymczasową Muzeum Sztuki Nowoczesnej, która ma stać się centrum tańca i innych sztuk performatywnych. Jak udowodnił pokaza w ramach CST, lokalizacja ta ma ogromny potencjał współnototwórczy.

W przyszłości regularnie odbywać się tu będą taneczne wydarzenia plenerowe. Drugim działaniem site-specific zrealizowanym w podobnej okolicy były Syrenoidy Magdaleny Przybysz i Michała Przybyły z gościnnym udziałem Marty Seredyńskiej. Tuż przy pomniku (a także na nim samym) warszawskiej Syreny artyści przywoływali rozmaite kulturowe skojarzenia związane z hybrydyczną postacią wodnej kobiety, a wraz z nimi innych ciał o podobnie płynnej i niestabilnej tożsamości.

W ramach Animacji Społecznych odbyły się 2 cykle warsztatowe i 2 towarzyszące im pokazy finałowe: „Supły, kolory, moc”, czyli opowieść o uczuciach Pauliny Święcańskiej na zakończenie pracy z kobietami (kwiecień), a także Porażka pod opieką artystyczną Łukasza Wójcickiego (listopad), wieńcząca pracę z młodzieżą.

Moduł Krytyka i Teoria Tańca kuratorowany przez Martę Seredyńską objął: 2 panele eksperckie (Sztuka tańca w obliczu zmian klimatycznych, styczeń; Taniec na stałe w krajobrazie stolicy – nowa rola Pawilonu nad Wisłą, grudzień) i 5 rozmów z artystami i artystkami towarzyszących prezentacjom w ramach Autoportretu choreograficznego i nurtu site-specific.

Ponadto jako część Laboratoriów Ruchowych CST zrealizowało 20 labów i jamów. Dodatkowo odbył się Global Undescore jako część światowego wydarzenia poświęconego improwizacji kontaktowej (czerwiec). W lutym w ramach CST zorganizowano międzynarodowa konferencję naukowo-środowiskową w Poszukiwaniu balansu. Dobre praktyki i zrównoważony rozwój w tańcu i innych sztukach performatywnych, której towarzyszył jam zimowy. Odbyły się też cztery odsłony Kina tańca on-line, cyklu pod opieką kuratorską Reginy Lissowskiej-Postaremczak.

W siedzibie MIK Fundacja Artystyczna PERFORM zrealizowała także kilka wydarzeń poza CST. Wszystkie poświęcone były improwizacji kontaktowej: 15. edycja Międzynarodowego Festiwalu Tańca Warsaw CI FLOW, wieczór autorski poświęcony premierze książki Kontakt improwizacja w Polsce – zeszyt ćwiczeń I, której towarzyszyła ekspozycja działań Laboratorium Rejestracji Tańca i Ciała w Ruchu – Piotra Janowczyka odpowiedzialnego za stronę wizualną publikacji; Kontaktowy Sylwester.

Fundacja Scena Współczesna i Centrum Teatru i Tańca Zawirowania

W ramach czteroletniego projektu Centrum Teatru i Tańca Zawirowania, dofinansowanego przez m.st. Warszawa, Teatr Tańca Zawirowania organizuje szereg pokazów spektakli, w tym premier, oraz prac w procesie i pokazów powarsztatowych. Ostatnie z nich powstają w ramach projektów realizowanych w Akademii Tańca Zawirowania. Warto przypomnieć, że zarówno działalność Teatru Tańca Zawirowania, jak i Akademii Tańca Zawirowania odbywa się za pośrednictwem Fundacji Scena Współczesna. Swoje prace w formule teatru tańca pokazują tu najczęściej artyści związani z Teatrem i Akademią. Jest to drugie miejsce w Warszawie, obok Mazowieckiego Centrum Kultury z projektem Centralnej Sceny Tańca, gdzie mieszkańcy stolicy i zainteresowani goście mogą regularnie oglądać taniec. Siedziba CTiT oraz Teatru Tańca Zawirowania, podobnie jak MIK, nie jest jednak miejscem poświęconym całości wyłącznie sztuce tańca, ponieważ odbywają się w niej także pokazy spektakli teatralnych realizowanych przez Fundację Scena Współczesna.

W 2024 odbyły się następujące pokazy w ramach działalności Centrum Teatru i Tańca w kompleksie biurowym Adgar Park West na Ochocie:

Pokazy repertuarowe:

• Opowiedz nam o przyszłości w choreografii Elwiry Piorun i wykonaniu Anny Banasik i Michała Górala (7 kwietnia i 25 października);
• Nad poziomy w choreografii Elwiry Piorun i wykonaniu Natalii Łomińskiej
  i Krzysztofa Jarosa (14 kwietnia 2024);
• Atsu Stefano Otoyo i Magdaleny Wójcik (5 maja 2024);
• Empty Bodies w choreografii Karoliny Kroczak w wykonaniu Aleksandry Krajewskiej, Agaty Pankowskiej i Elwiry Piorun (2 czerwca 2024). 

• Terytorium w choreografii Karoliny Kroczak i wykonaniu Elwiry Piorun i Magdaleny Wójcik (10 listopada);
• W pętli – debiut choreograficzny Krzysztofa Łuczaka (14 grudnia i 20 grudnia).

Pokazy projektowe Akademii Tańca Zawirowania:

• Równanie na spadanie w choreografii Magdaleny Wójcik (11 czerwca);
• Z powrotem do tańca w choreografii Elwiry (15 grudnia);
• Etiuda na osiem tancerek i kilka osobliwości w choreografii Piotra Jeznacha
  (16 grudnia – work in progress);
• Zawirowania w biurowcu w choreografii Krzysztofa Łuczaka i Elwiry Piorun
  (19 grudnia).

• See you w choreografii Ingi Burdzhaliani i wykonaniu Burjaaay Ballet z Ukrainy;
• Unboxing w choreografii Oli Komarnickiej z B’cause Dance Company (8 grudnia 2024);
• Jamais Vu / Never Seen h.art company w reżyserii Idy Bocian i Artura Grabarczyka oraz choreografii Artura Grabarczyka (29 grudnia).

• Double bill: What makes you fall in love pod opieką Magdaleny Wójcik grupy projektowej CoDa Movement i Fashion Beach w choreografii Stefano Silvino;
• Falling up polsko-włoski projekt Akademii Tańca Zawirowania i Coda Movement;
• V Warszawski Konkurs Choreograficzny, uczestniczki i uczestnicy: Mateusz Buszka, Lidia Pietrzak; Oskar Kusiołek, Karolina Klasa, Nicola Gremplica; Kacper Szklarski; Marta Kosieradzka, Marta-Luiza Jankowska; Mateusz Adamczyk; Klara Twardowska; Asia Nadrowska, Weronika Kosmus; Inha Burdzhaliani, Sofiia Lystopad, Nadiia Sukhanova, Alona Khnykina (23 – 24 listopada).

Teatr Tańca Zawirowania prowadzi także niezwykle intensywną działalność obejmującą warsztaty i zajęcia taneczne. W ramach Akademii Tańca Zawirowania w sali na Wspólnej 61 lok. 101 odbywały się warsztaty z różnych dziedzin tańca współczesnego, które prowadzili m. in. przez Patrycja Nosiadek, Anna Banasik, Krzysztof Łuczak, Elwira Piorun, Piotr Jeznach i Stefano Otoyo. W sumie w 2024 roku odbyło się 500 godzin podobnych zajęć i warsztatów.

B’cause Dance Company

W ramach trzyletniego grantu miejskiego od 2023 roku B’cause Dance Company prowadzony przez Bartka Woszczyńskiego realizuje w Teatrze Studio projektu STUDIO x B’cause Dance Company. To kolektyw, który dobrze czuje się w formule teatru tańca, jednak jego założyciel i dyrektor artystyczny coraz częściej zaprasza do współpracy gościnnych choreografów. Muzykę o przedstawień niezmiennie tworzy Atmo Music Producitons, a reżyserem światła jest Artur Wytrykus. W ubiegłym roku odbyło się 9 prezentacji 5 spektakli, w tym premiery:

• 3 spektakle w choreografii Bartka Woszczyńskiego: Re | TURN (s) (3 pokazy – luty, październik, grudzień); Homesick | Sick Home (1 pokaz – marzec); Cicho, ciszej, zgiełk (1 pokaz – kwiecień);
• Klif w choreografii Jakuba Mędrzyckiego (premiera; 3 pokazy – maj, czerwiec, wrzesień);
• Unboxing w choreografii Oli Komarnickiej (premiera, 1 pokaz – listopad).

Ostatni ze spektakli prezentowany był także w grudniu poza Teatrem Studio w ramach Centrum Teatru i Tańca prowadzonego przez Fundację Scena Współczesna.

Dzięki dofinansowaniu z KPO – Krajowego Planu Odbudowy dla Polski zespół zrealizował także filmowe wersje dwóch swoich spektakli: Do łez i Re | TURN (s), które dostępne są na stronie internetowej www.bcausedancecompany.com. Ponadto B’cause Dance Company przeprowadził 40 warsztatów z serii company class, a także 7 warsztatów z serii BackStage Workshop – warsztatów na scenie odbywających się tuż przed spektaklami w Teatrze Studio (z wyłączeniem premier). Ukazała się także filmowa seria Sylwetki tancerzy BDC prezentująca tancerzy grupy.

Obecnie zespół jest w trakcie realizacji 2-letniego projektu Where is the meeting point in the times of crisis z programu Kreatywna Europa Unii Europejskiej. W jego ramach odbyły się 4 rezydencje dla artystów w Danii, Grecji i Polsce (za polską część, która odbyła się w październiku, odpowiadał BDC), a w przyszłym roku wybrani artyści z każdej dziedziny spotkają się na kilka tygodni w Danii, aby stworzyć multidyscyplinarny spektakl, który następnie zostanie pokazany 11 razy w ww. krajach.

Fundacja Rozwoju Teatru ‘Nowa Fala’ i Hoteloko Movement makers

W 2024 r. Fundacja Rozwoju Teatru ‘Nowa Fala’, prowadzona przez Agatę Życzkowską, skupiała się na organizacji festiwalu i występach zagranicznych, które przybliżam w innych częściach tekstu. Poza tymi działaniami organizacja zaprosiła widzów na jubileuszowe pokazy nowego spektaklu (M)others w ramach obchodów swojego 15-lecia: 16 listopada w Centrum Promocji Kultury Praga-Południe i 23 listopada Ośrodku Kultury Ochoty OKO (Sala Widowiskowa na Radomskiej).

Fundacja Pompka

Fundacja Pompka konsekwentnie realizuje szereg działań społecznych i społeczno-artystycznych w partnerstwie z dzielnicą Mokotów i dzięki jej wsparciu. Japonistka i specjalistka w dziedzinie PR-u Anita Zdrojewska postanowiła połączyć swoje dwie pasje i działać na rzecz sztuki. W dawnej siedzibie biura nieopodal Kina Iluzjon, o nazwie Butohsfera, raz w roku organizuje cykl wydarzeń poświęconych kulturze japońskiej Japoniki na Mokotowie, którego integralną część od 2023 roku stanowi cykl Butoh Kai, wcześniej realizowany osobno. To przestrzeń spotkania doświadczonych i młodych wykonawców tańca butoh przede wszystkim z Polski, ale również z Japonii, nawet jeśli od lat mieszkają już poza swoim krajem. Ostatnia, VI edycja obejmująca kameralne performanse i warsztaty odbyła się w dniach 16–17 listopada oraz 20–26 listopada 2024 r. Japonka Yumi Umimare, znana już z Festiwalu Butohpolis i pracująca w Australii, zaprezentowała Herbaciany trans, a zapraszany regularnie przez Pompkę japoński duet Neiro i Mutsumi (ostatnio jako Mutsumineiro) – 800000000000. Wszyscy zagraniczni artyści poprowadzili także warsztaty. Ponadto w programie znalazły się spektakle Anny Sulejewicz, Grażyny Chmielewskiej (Cisza i kwiaty) i Anity Zdrojewskiej (Pre-selekcja), która także poprowadziła warsztaty. Gospodyni Butohsfery zajęcia ruchowe prowadzi zresztą cyklicznie. Poza cyklem Butoh Kai, 17 lutego 2024 r. swój performans Żuraw zaprezentowała Ada Kabza.

Ponadto raz w roku lub raz na dwa lata, w zależności od możliwości czasowych artysty, zaprasza duet niezwykle ważny dla rozwoju butoh w Polsce: tancerza Atsushiego Takenouchiego i kompozytorkę Hiroko Komiyę. 10 grudnia w Budynku Laboratorium Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski zaprezentowali nowy spektakl Kagiri, a w dniach 14–16 grudnia poprowadzili warsztaty w Butohsferze.

W 2024 roku Fundacja Pompka zrealizowała też cykl Cztery pory roku na Mokotowie – interdyscyplinarne pokazy łączące taniec, muzykę i działania performatywne w plenerze z udziałem uczestniczek warsztatów butoh Anity Zdrojewskiej, głównie seniorek. Odbyły się edycje: Wiosna (6 maja), Lato (23 czerwca) oraz Jesień (3 października).

Centrum w Ruchu

Centrum w Ruchu działa za pośrednictwem Fundacji Burdąg w siedzibie Wawerskiego Centrum Kultury. W 2024 r. skupiła się na działaniach warsztatowych i edukacyjnych. Omawiam je w tekście ze względu na ten profil oraz pozycję Fundacji i rolę nieformalnego kolektywu Centrum w Ruchu w obszarze tańca współczesnego w Polsce. Działania CwR objęły (iii):

• 6 dwumiesięcznych cykli otwartych porannych zajęć ruchowych pod hasłem Poranki w ruchu. W ich ramach nastąpiło m.in. wzMOCnienie ciał (z Weroniką Pelczyńską), wiosenne przebudzenie (z Izą Szostak), chodzenie zakończone tańczeniem (z Marią Stokłosą) czy uważne zanurzanie się w stany skupienia ciał (z Natalią Oniśk);
• 10 międzypokoleniowych warsztatów z cyklu Rodziny w ruchu, w trakcie których uczestniczki i uczestnicy eksplorowali m.in. siłę słów oraz różdżki i moce (z Daną Chmielewską), magię dotyku (z Aleks Borys), wyjątkowość (z Dominikiem Więckiem), łączyli głowę, plecy i kolana (z Justyną Czarnotą), kulali się (z Weroniką Pelczyńską) oraz bawili się zdaniem Rób to, co ja! (z Danielą Komęderą i Olą Antoniuk);
• warsztaty choreograficzne dla młodzieży Od czubka nosa po pięty, które zakończyły się spektaklem przygotowanym wspólnie z choreografkami – Aleks Borys i Marią Stokłosą;
• 2 weekendowe warsztaty Moving into Soft Skills, które w innowacyjny sposób kształtują kompetencje miękkie poprzez ruch – w 2024 roku uwaga poświęcona była tematom przywództwa (Natalia Oniśk i Maria Stokłosa) i samoprzywództwa (Ksenia Opria, Aleksandra Zdunek).

Fundacja Burdąg realizowała powyższe działania w ramach trzyletniego dofinansowania z miasta stołecznego Warszawy na projekt Ciało – mój dom. Edukacja kulturalna poprzez praktykę ruchową. Oznacza to, że do 2025 roku włącznie, po podpisaniu nowej umowy z władzami dzielnicy Wawer, w siedzibie Centrum w Ruchu wciąż odbywać się będą bezpłatne poranne zajęcia choreograficzne, comiesięczne weekendowe ruchowe warsztaty dla rodzin oraz społeczne projekty choreograficzne zakończone pokazem pracy adresowane do różnych grup. Kuratorkami projektu są Maria Stokłosa, Weronika Pelczyńska i Justyna Czarnota, a wszystkie zajęcia są prowadzone przez artystki związane z Centrum w Ruchu oraz zaproszonych gości.

Ponadto na finał rocznego kursu choreografii eksperymentalnej (edycja VIII) Choreografia w Centrum (prowadzenie: Przemek Kamiński, Maria Stokłosa, Marta Ziółek) osoby uczestniczące podzieliły się z publicznością wypracowanym na warsztatach materiałem skupionym wokół tańca, nowej choreografii i performansu. W dniach 11–12 maja 2024 r. Wystąpiły i wystąpili: Ola Antoniuk, Pamela Bosak, Michalina Cendrowska, Paulina Fonferek, Adam Gąsecki, Maja Jahn, Maja Miśta, Aga Nowacka, Jadzia Rozmanowska, Magdalena Siemaszko, Agata Skrzypek, Olga Skrzypek, Małgorzata Stasiak, Dominika Wasilewska, Ksymena Wojtkowska, Paulina Woźniczka. Podczas edycji IX (2024/2025) kurs prowadzą Weronika Pelczyńska, Paweł Sakowicz oraz Maria Stokłosa.

Osobnym działaniem Fundacji Burdąg i Centrum w Ruchu była Kompozycja teraźniejszości powstała w ramach projektu Improgeneracje, dzięki któremu powołany został do życia tymczasowy zespół improwizacji tańca. Punktem wyjścia do działania scenicznego jest praktyka choreograficzna Marii Stokłosy oraz zainteresowanie momentem, w którym coś powstaje na przecięciu wspólnego ruchu, kompozycji i zbiegu okoliczności. Kompozycja… miała dwa wakacyjne pokazy w Centrum w Ruchu, a następnie w październiku 2024 r. zakończyła Program choreograficzny w ramach otwarcia Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. W działaniu choreografowanym przez Marię Stokłosę z muzyką na żywo Joanny Halszki Sokołowskiej wystąpili: Aleks Borys, Sylwia Nosarzewska, Bartosz Ostrowski, Gieorgij Puchalski, Agata Redlicka, Amelia Rozmanowska, Maria Stokłosa, Kacper Szalecki i Andrzej Woźniak

[SIC!] Saute

Nową inicjatywą na tanecznej mapie Warszawy są spotkania w ramach sceny tańca improwizowanego [SIC!] Saute powstałej w czerwcu 2023 r. z inicjatywy Aleksandry Bożek-Muszyńskiej i Ilony Trybuły. Nawiązuje ona do Międzynarodowego Festiwalu Improwizacji Tańca SIC!, który odbywał się kilkanaście lat temu w Warszawie. Tym razem jest to działanie całkowicie oddolne, organizowane bez żadnego dofinansowania w sali warsztatowej Centrum Łowicka na Mokotowie. Raz w miesiącu, zawsze w sobotę, kuratorki sceny zapraszają innych gości z Polski (a czasem i zagranicy) do wspólnej improwizacji tanecznej, najczęściej z towarzyszeniem muzyki na żywo. W 2024 r. odbyło się 9 spotkań: w styczniu, marcu, kwietniu, maju, czerwcu, sierpniu, wrześniu, październiku i listopadzie.

W każdym z nich z założenia biorą czynny udział pomysłodawczynie i jednocześnie gospodynie cyklu, tj. Aleksandra Bożek-Muszyńska i Ilona Trybuła.

Zaproszeni tancerze i tancerki w 2024 r. w kolejności pokazów i zgodnie ze składami, w jakich występowali, stąd powtórzenia: Monika Kiwak, Marta Kosieradzka, Weronika Pelczyńska; Leszek Bzdyl, Paweł Grala, Małgorzata Matuszewska, Gieorgij Puchalski; Iza Chlewińska, Karolina Kraczkowska; Agata Pankowska, Jakub Snochowski, Piotr Stanek, Filip Szatarski; Agata Jędrzejczak, Omar Karabulut, Zuzanna Kasprzyk; Marta Górnioczek, Karolina Kroczak, Mikheil Zakaidze; Antonina Dąbrowska, Paweł Grala, Piotr Skalski; Agata Pankowska, Katarzyna Chmielewska, Agnieszka Dmochowska-Sławiec. Muzycy i muzyczki: Anna Bojara, Patryk Zakrocki (x2), Marcin Bożek, Michał Mac, Wojciech Kurek. Ponadto swoje kompetencje taneczno-muzyczne łączyli Agata Pankowska i Mikheil Zakaidze.

Stowarzyszenie Sztuka Nowa

Stowarzyszenie Sztuka Nowa, prowadzone przez Dawida Żakowskiego, prezentowało swoje spektakle w ramach trzech różnych projektów, które nie odbywały się tylko w Warszawie.

Z powodu sprofilowania tekstu pominę jednak część realizowaną poza stolicą (rezydencje, pokazy work in progress). Co ciekawe, nierzadko te same przedstawienia prezentowane były dzięki temu w różnych dzielnicach Warszawy, trafiając do odmiennej publiczności. Podobne działanie, choć na nieco mniejszą skalą, zaproponowała w stolicy tylko Fundacja Rozwoju Teatru ‘NOWA FALA’.

Projekty Sztuki Nowej w 2024:

Projekt Repertuar Sztuki Nowej 2024 był współfinansowany przez Biuro Kultury Miasto Stołeczne Warszawa i realizowany we współpracy z Mazowieckim Instytutem Kultury w Warszawie oraz Nowym Teatrem w Warszawie. Objął on zarówno prezentacje dotychczasowych spektakli, jak i produkcję nowych:

6 pokazów repertuarowych spektakli Dawida Żakowskiego w Mazowieckim Instytucie Kultury:

• Hi-Hat Loda Halama we współpracy z Dominiką Jarosz, także wykonawczynią, 29 lutego i 11 kwietnia
• Hamlet w ruchu 28, 29 czerwca
• Black SQR 18 września
• Jesteśmy wspaniali 19 września

Produkcja i premiera spektaklu Igor i Dawid Martina Talagi w wykonaniu Dawida Żakowski i białoruskiego aktora Igora Shugaleeva w Nowym Teatrze w Warszawie. 3 pokazy 17 i 18 października.

W ramach Debiutów SN produkcja i premiera spektaklu O przyszłość proszę nas nie pytać w koncepcji reżyserskiej Macieja Tomaszewskiego i kolektywnej choreografii. Premiera 28 czerwca w Centrum Promocji Kultury Praga-Południe, pokaz tamże 28 września oraz 7 listopada w Mazowieckim Instytucie Kultury.

Projekt Sztuka Nowa na Pradze Południe współfinansowany przez Urząd Dzielnicy Praga Południe:

• pokaz spektaklu Jesteśmy wspaniali 14 maja w Centrum Promocji Kultury Praga Południe wraz z towarzyszącymi warsztatami;
• pokaz spektaklu Hi-Hat Loda Halama 29 maja w Centrum Promocji Kultury Praga Południe wraz z towarzyszącymi warsztatami.

Projekt Awangarda Teraz współfinansowany przez Biuro Kultury Miasto Stołeczne Warszawa realizowany w partnerstwie z Teatrem Komuna Warszawa i Mazowieckim Instytutem Kultury:

• pokaz spektaklu Black SQR 3 grudnia w Teatrze Komuna Warszawa;
• pokaz spektaklu Hi-Hat Loda Halama 5 grudnia w Mazowieckim Instytucie Kultury;
• produkcja i premiera spektaklu Niżyńska piano forte 19 grudnia w Mazowieckim Instytucie Kultury. Spektakl solowy w wykonaniu Danieli Komędera-Miśkiewicz współtworzyli: Patrycja Babicka, Aneta Jankowska, Tadeusz Perkowski, Katarzyna Piszek, Dominik Więcek i Dawid Żakowski.

Ponadto Sztuka Nowa zrealizowała projekt Podaj dalej 2024 współfinansowany przez Biuro Kultury Miasto Stołeczne Warszawa, czyli cykliczne warsztaty dla młodzieży i młodych dorosłych z tańca współczesnego, teatru fizycznego, kreatywnego pisania i działań performatywnych. Realizowany był w partnerstwie z Mazowieckim Instytutem Kultury Centrum Promocji Kultury w dzielnicy Praga Południe i ZS 40, a zakończony finałem Młody Kongres Kultury w formie spaceru performatywnego 13 czerwca w przestrzeni ogródku przy Mazowieckim Instytutcie Kultury.  

Warszawska Pracownia Kinetograficzna, na co dzień działająca formalnie poprzez Fundację „Myśl w Ciele”, zaproponowała odrębne od niej i autonomiczne działanie artystyczne w koncepcji i według scenariusza Hanny Raszewskiej-Kursy dzięki przyznanemu tej badacze stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Choreografie (z) czytania Mercedes Lackey, 1.0 zostały zaprezentowane 6 lipca w ramach konwentu Bazyliszek – festiwalu fantastyki i gier bez prądu (organizacja: Stowarzyszenie Avangarda) w Ursynowskim Centrum Kultury „Alternatywy”. W wydarzeniu wzięły udział Aleksandra Kleinrok, Anna Opłocka-Perko, Hanna Raszewska-Kursa, Katarzyna Skiba, Małgorzata Skoczelas. W konsultacjach poza nimi uczestniczyła także Zuzanna Kupidura. Gościnne na wideo wystąpiła Marta Kosieradzka, za konceptualne partytury muzyczne odpowiadał Antoni Michnik, a za wideo – Michał Kursa.

W dniach 13–15 września z inicjatywy Renaty Piotrowskiej-Auffret w Ośrodku Kultury Ochoty (w dwóch siedzibach, na Grójeckiej i Radomskiej) odbyło się wydarzenie Matki tańczą! Międzynarodowe Forum Badawcze „Osoby rodzicielskie w choreografii”. W jego ramach miały miejsce 3 debaty: Polityka troski nadzieją na przyszłość (panelistki: Renata Piotrowska-Auffret (Polska), Chiara Organtini (Włochy), Petr Dlouhý (Czechy), moderatorka: Dorota Ogrodzka); Jak obowiązki opiekuńcze wpływają na pracę choreograficzną i taneczną? (paneliści: Paweł Grala (Polska), Jasna Layes Vinorvski (Niemcy), moderatorka: Teresa Fazan); Instytucjonalne praktyki inkluzywności uwzględniające osoby rodzicielskie w sektorze tańca (panelistki: Anna Galas-Kosil (Polska), Susanne Danig (Dania), moderatorka: Hanna Raszewska-Kursa.

Ponadto w programie znalazły się dwie prezentacje badań: Sytuacja freelancerów w tańcu i choreografii w Polsce Emilii Cholewickiej oraz dotyczących kobiet pracujących w zawodach artystycznych przez City of Women ze Słowenii, przedstawione przez Urškę Jež.

Panelom dyskusyjnym i prezentacjom towarzyszyły warsztaty skierowane do rodzin, osób rodzicielskich i kobiet, które poprowadzili Paweł Konior, Milica Ilic, Magda Fejdasz i Weronika Pelczyńska. Ponadto w programie znalazły się: pokaz pracy w procesie Mater matters Anny Wańtuch, spotkanie czytelnicze, potańcówka i prezentacja wideo pracy Marii Stokłosy MaMa Perform.

Raport podsumowujący wydarzenie został zaprezentowany podczas dyskusji Czy artystka może być matką? Czy artysta może być ojcem? 11 grudnia w Warszawskim Obserwatorium Kultury.

Bardzo aktywnie działa w Warszawie Teatr Sztuka Ciała, prowadzony przez Joannę Płóciennik, który z niewielkimi wyjątkami zajmuje się przede wszystkimi działaniami teatralno-ruchowymi skierowanymi do publiczności dziecięcej i jej opiekunów. Jego wyróżnikiem są działania plenerowe – spektakle i spacery teatralno-przyrodnicze nad Wisłą, na warszawskich skwerach i w parkach. Aktywnie współpracuje także z dzielnicowymi domami kultury (w 2024 r. między innymi na Bielanach, Targówku, Pradze Południe, Ursynowie, na Bródnie i na Woli) i z praskim Pawilonem Kamień. W ubiegłym roku w programie teatru znalazło się kilkanaście różnych tytułów – część z nich to powtarzalne spektakle, a część to jednorazowe wydarzenia, także z nurtu site-specific. Łącznie odbyło się ponad 60 wydarzeń – zarówno własnych, jak w i ramach większych imprez miejskich (jak Święto Wisły) i dzielnicowych. Szczegóły można znaleźć na profilu FB Teatru: www.facebook.com/sztukaciala.

W 2024 roku w Warszawie odbyły się cztery festiwale taneczno-performatywne. Dwa z nich mają długą historię, a dwa pozostałe zaledwie kilkuletnią, jednak dobrze zadomowiły się już w kulturalnym pejzażu stolicy. Każdy z nich ma swoją specyfikę – Butohpolis prezentuje współczesne ujęcia japońskiego butō wchodzące również w dialog ze sztuką performansu „sztuka z ducha butō”, jak określa to sama kuratorka), Zawirowania skupiają się na teatrze tańca i prezentują głównie zespoły taneczne (ale także spektakle solowe, ważne są jednak proporcje), Ciało/Umysł to propozycje z nurtu choreografii eksperymentalnej, podobnie jak U:NEW Dance Wave Festival, choć ten ma mniejszą skalę i służy także jako platforma prezentacji spektakli HOTELOKO Movement makers. Wydarzenia te mają gromadzą inną publiczność, choć zdarzają się pasjonaci, którzy starają się uczestniczyć w każdym z nich.

6. Butohpolis. Międzynarodowy Festiwal Sztuki Butoh

W 2024 festiwal odbywał się w dniach 25 kwietnia–18 maja, przy czym wydarzenia performatywne skupione byłe w ostatnich dniach kwietnia i połowie maja. Pomiędzy tymi dwiema częściami była przerwa, podczas której można było obejrzeć wystawę grafik cyfrowych. Kuratorką (za razem pomysłodawczynią( festiwalu jest od początku Sylwia Hanff, jedna z pionierek sztuki butō w Polsce i założycielka Teatru Limen Butoh. W tegorocznym programie znalazły się: spektakle tańca butō oraz performance art polskich i zagranicznych artystów, film, video-art, wystawa grafik cyfrowych, wykład oraz spotkanie z artystami. Tematami przewodnimi były muzyka, nowe sztuki rytualne oraz głęboka ekologia:

• Yassiek Stochastic, Ponowne jednoczenie duszy i ciała – wernisaż wystawy grafik cyfrowych, Arteneum, 25 kwietnia. Wystawę można było oglądać do 18 maja; 
• Carlotta w Argentynie, czyli podróżujące dziecko. Butō Carlotty Ikedy – wykład Anny Ventury Natsuki, Fijewski Gallery/Elektrownia Powiśle, 26 kwietnia;
• Anna Ventura Natsuki, Sylwia Hanff, Marta Robles (flamenco, improwizacja) – improwizacja butō, Fijewski Gallery/Elektrownia Powiśle, 26 kwietnia;
• Performanse: Anna Ventura Natsuki (Hiszpania/Francja), Sonzai (premiera); Anna Chudzik-Pawlik bli(s)kość; Marek Kowalski/Anna Sasha Jędrzejewska (Polska), Tańcząca gwiazda (premiera), Teatr Akt, 27 kwietnia;
• Performanse: Anna Juniewicz, Przyczyną jest wyłącznie to, co nie gra, Julia Biłat (Polska/Niemcy), More is nothing; Joan Laage (USA), Metal Traktor – świat w chaosie, Teatr Akt, 28 kwietnia;
• Film Strata VestAndPage (polska premiera) – film oparty na performansie oraz spotkanie z twórcami, Służewski Dom Kultury, 13 maja;
• VestAndPage z performance art: 1 9 Monolog, Kwadrat Praski, 14 maja;
• Performanse: Luan Machado (Brazylia/Holandia), Contemporary Waves; Limen Butoh/Sylwia Hanff, Przejrzystość; wideo Rytuał Białej Kozy – Agata Sokół/ Zosia Hołubowska/Joanna Zabielska, Służewski Dom Kultury, 17 maja.

Łącznie w programie Butohpolis 2024 znalazło się 8 spektakli – performansów, jedna improwizacja taneczna, 1 wydarzenie zaklasyfikowane przez kuratorka jako performance art (choć bliżej mu było do sztuki ciała, czyli tzw. body art), wystawa, pokaz filmu na bazie performansu połączony ze spotkaniem z twórcami, oraz prezentacja wideo i wykład. Festiwal odbywał się w 5 różnych lokalizacjach – od Pragi Północ, przez Grochów, aż do Służewia, co dało mu szansę na dotarcie do innej publiczności. Od 2–3 edycji współtworzy ją także barwna queerowa młodzież, a początkowe stałe miejsce festiwalu, czyli Teatr Akt, do którego trudno jest dotrzeć – ma też sznyt zdecydowanie „undergroundowy” – stało się jednym z kilku, choć wciąż bardzo ważnym. Warto zauważyć, że wydarzenia w Teatrze Akt odbywają się nie tylko wewnątrz budynku, w teatralnej sali, ale także na zewnątrz – w niezwykłej przestrzeni zdziczałego ogrodu oraz na betonowym dziedzińcu, a nawet na dachu. Ten aspekt także przyciąga publiczność.

20. Międzynarodowy Festiwal Teatrów Tańca Zawirowania

To jeden z festiwali o najdłuższej w Polsce tradycji, istnieje od 2005 roku. Początkowo skupiał się na Europie Środkowej i Wschodniej, co było zaznaczone w nazwie, w ostatnich latach zmienił ją, porzucając te etykiety geograficzne. Da się jednak zauważyć, że co roku w programie można znaleźć twórców z rejonu Morza Śródziemnego, głównie Włoch (w ubiegłych roku najliczniej reprezentowanych) i Hiszpanii. W 2024 roku reprezentantów tej ostatniej nie było, zamiast niej wystąpili twórcy z Portugalii, Francji i Belgii, a także, co też jest stałym wyróżnikiem festiwalu i działalności Fundacji Scena Współczesna w obszarze tańca, z Azji – Japonii i Korei Południowej. Program festiwalu budowany jest w oparciu o wieloletnie kontakty Elwiry Piorun i Włodzimierza Kaczkowskiego, podróżujących jako kuratorzy festiwalu, ale także z innymi artystami Teatru Tańca Zawirowania jako jego współtwórcy. Na festiwal często powracają ulubione kompanie taneczne organizatorów, więc widzowie mogą śledzić twórczość danych zespołów na przestrzeni kilku lub więcej lat.

Program:

• Compagnia Zappalà Danza (Włochy), Romeo e Giulietta 1.1, 17 i 18 czerwca;
• Dancehaus più (Włochy, Figure Coreografiche & Stimmung, 19 czerwca;
• Borderline Danza (Włochy), Scherzetto, 20 czerwca;
• Ilona Gumowska i Jakub Mędrzycki, One hundred Falls, 20 czerwca;
• Mandala Dance Company (Włochy), Rites of Passage, 21 czerwca;
• Dominik Więcek, Cafe Müller; 22 czerwca;
• Mizuki Taka (Japonia), Doldrums, 22 czerwca;
• Companhia de Dança de Almada (Portugalia), Wuthering Days; 23 czerwca;
• Vocalove i Grupa Oddaj ciężar, Chcemy być sobą – open space (premiera),
  23 czerwca;
• Didier Théron Company (Francja), Artemis in the mirror, 24 czerwca;
• Cie Irene K. (Belgia), Niemandsland, 24 i 25 czerwca;
• Marta Kosieradzka, Home grown allure, 25 czerwca;
• PYDANCE & Designare Movement (Korea Południowa), Forest, 26 czerwca;
• Compagnia DNA (Włochy), The Coloured Series: 19-4122 TCX Moonlit Ocean (premiera), 27 czerwca;
• Falling up, polsko-włoski projekt Coda Movement, 27 czerwca.

Łącznie na festiwalu odbyło się 17 prezentacji, z czego dwa spektakle można było dwukrotnie, było też kilka wieczorów łączonych w formule double-bill. W programie swoje 3 spektakle pokazało 4 polskich artystów, ponadto odbyły się dwa pokazy projektowe – polski (na zakończenie prowadzenia przez Karolinę Kroczak studia Oddaj ciężar) oraz międzynarodowy. Wszystkie pokazy odbywały się w siedzibie Fundacji Scena Współczesna, czyli przestrzeni dzielonej między Teatrem Scena Współczesna a Teatrem Tańca Zawirowania w kompleksie Adgar Park West w Alejach Jerozolimskich za dworcem Warszawa Zachodnia. Festiwal ma od lat stałą, liczną publiczność, która podróżuje za teatr przez kolejne warszawskie przestrzenie, najczęściej (z wyjątkiem zabytkowej Starej Prochowni na Nowym Mieście) biurowe, specjalnie zaadaptowane na potrzeby teatru i tańca. Oprócz prezentacji odbyły się warsztaty, które poprowadzili goszczący na festiwalu artyści: Didier Théron, Hosik You i Fernando Ferer z Compagnia Zappalà Danza, Michał Przybyła, Marta Kosieradzka
i Karolina Kroczak.

Do widzów wydarzenia należą przede wszystkim uczestnicy zajęć Akademii Tańca Zawirowania, ale też pasjonaci ruchu i jego oglądania w formułach bardziej roztańczonych niż choreografia eksperymentalna.

4. U:NEW Dance Wave Festival

Festiwal jest autorską inicjatywą Agaty Życzkowskiej, prezeski Fundacji Rozwoju Teatru ‘NOWA FALA’ i współzałożycielki (wraz z Magdaleną Przybysz) kolektywu HOTELOKO Movement makers. Co roku w ramach wydarzenia można obejrzeć zarówno spektakle wciąż ewoluującego pod względem składu zespołu, jak i propozycje młodych twórców tańca wybrane w ramach open calla. Co ciekawe, w 2024 r. te same, premierowe spektakle w ramach festiwalu można było zobaczyć w kilku odległych od siebie lokalizacjach – na Pradze Południe, na Ochocie praz na Białołęce. Było to związane z różnymi modułami festiwalu, w tym głównymi wieczorami nazwanymi „Nocami Tańca” – jednej niezależnej, drugiej we współpracy z siecią CODASI. To również pozwoliło pokazom dotrzeć do różnej publiczności, w tym lokalnych mieszkańców uczestniczących w wydarzeniach kulturalnych w danej dzielnicy.

Program

Spektakle kolektywu HORELOKO Movement makers:

• (M)others (Agata Życzkowska, Karina Szutko, Mirek Woźniak, Maciej Feliga) – premiera podczas wielogodzinnej „Nocy Tańca/ Fali Tańca/Nowej Fali w tańcu”, CPK Praga-Południe, 27 września oraz Instytut Teatralny, 29 września;
• LUXA (Agata Życzkowska, Karina Szutko) klasyfikowany także jako działalność artystek poza strukturą kolektywu, pokaz w ramach „Nocy Tańca/Fali Tańca”, CPK Praga-Południe, 27 września; Białołęcki Ośrodek Kultury, 28 września oraz Instytut Teatralny, 30 września w ramach wydarzenia „Noc Tańca-CODASI Mulitplier Event”;
• SOLARPUNK (Agata Życzkowska, Karina Szutko, Mirek Woźniak, Maciej Feliga), Białołęcki Ośrodek Kultury 28 września;
• 3x20 – Aleksandra Bożek-Muszyńska, Zofia Tomczyk, gościnny udział kolektywu HOTELOKO Movement makers (Agata Życzkowska, Karina Szutko, Mirek Woźniak, Maciej Feliga), „Noc Tańca-CODASI Mulitplier Event”, Instytut Teatralny , 30 września;
• Film Twilight – Kolektyw HOTELOKO Movement makers (Agata Życzkowska, Karina Szutko, Maciej Feliga), „Noc Tańca-CODASI Mulitplier Event”, Instytut Teatralny, 30 września.

Spektakle i filmy wyłonione w open callu, zaprezentowane podczas Nocy tańca w CPK Praga-Południe 27 września:

• Film Look Around – Zuzanna Kupidura, Marzena Majcher/Monika Pawłowicz/Stefcia Kupidura;
• Film Becoming TAIGA – Agnieszka Gąsiorek
• Film Trzcina – Anna Sochacka
• Etiuda choreograficzna Don’t let it die – Ola Komarnicka/Krzysztof Jaros
• Etiuda choreograficzna Jak mogą przestawać nie jeść paproci – Aleksandra Janoska

Spektakle i filmy wyłonione w open callu zaprezentowane podczas Nocy tańca – Codasi Multiplier Event w Instytucie Teatralnym 30 września:

• Film Becoming TAIGA – Agnieszka Gąsiorek
• Film Runnin – Izabela Wróblewska,Noemi Pataki,Eszter Lajter,Vera Bundschuh, Eleonora Accalai, Lili Novreczky
• Etiuda choreograficzna Stages 1&2 – Julia Piwońska

Spektakl zagraniczny:

• Zappulla DMN Company (Sycylia), Love (H) U Man’s Love/ L’espace, CPK Praga-Południe, 29 września.

Ponadto podczas wydarzenia odbyły się także warsztaty tańca współczesnego, które poprowadził Mirek Woźniak. Festiwal poprzedziło wewnętrzne spotkanie sieci CODASI – Contemporary Dance for Sustainability and Inclusion, która wsparła także moduł odbywający się w Instytucie Teatralnym.

Łącznie w ramach U:NEW Dance Wave Festival 2024 miało miejsce 9 prezentacji pełnowymiarowych spektakli (z czego 2 miały pod 3 pokazy), a 3 etiud choreograficznych. Pokazano 5 filmów tańca (jeden miał dwie prezentacje). Stałym miejscem festiwalu jest CPK Praga-Południe, ale w 2024 r. festiwal uległ rozbudowaniu i poszerzył swój zasięg na inne miejsca, a tym samym dzielnice. Stylistyka HOTELOKO Movement makers to „eklektyczna mieszanka tańca, teatru, performansu i filmu, czerpanie pełnymi garściami z kultury popularnej, mieszanie prywatnego z publicznym, doprawiona kampową nutą” (iv). Program festiwalu ma jednak otwartą formułę, która – oprócz pokazów kolektywu, daje szansę debiutantom i młodym twórcom tańca i choreografii na pokazanie swoich prac performatywnych i filmów.

23. Międzynarodowy Festiwal Tańca i Performansu Ciało/Umysł

Międzynarodowy Festiwal Tańca i Performansu Ciało/Umysł to wydarzenie taneczne o najdłuższej tradycji w Warszawie, organizowane od 1995, nie zawsze w trybie corocznym, pod zmieniającymi się na przestrzeni lat nazwami. Ma formułę kuratorską, a jego dyrektorką jest Edyta Kozak, która w charakterze doradczym zaprasza do współpracy także inne osoby kuratorskie. Organizatorem jest Fundacja Ciało/Umysł. Od roku 2022 wszystkie edycje odbywają się w stałym miejscu – Teatrze Studio w PKiN, który od lat jest głównym lub jedynym miejscem festiwalowych wydarzeń. Centralna i niezmienna lokalizacja pozytywnie wpłynęła na zbudowanie marki festiwalu jako regularnego wydarzenia, które gromadzi stałą i liczną publiczność. Co także wyróżniające, częściej odwiedzają je również osoby na co dzień zawodowo bądź amatorsko związane z teatrem. Wpływa na to zapewne dodanie do nazwy wydarzenia „performansu”, a także zapraszanie twórców znanych i rozpoznawalnych w Europie, których spektakle trudno zobaczyć jest gdzie indziej w kraju (ostatnio takim miejscem jest Krakowskie Centrum Choreograficzne w Nowohuckim Centrum Kultury z Krakowskim Festiwalem Tańca, zainteresowanie nową choreografią podtrzymują też Międzynarodowe Spotkania Teatrów Tańca w Lublinie). Festiwal Ciało/Umysł to marka rozpoznawalna zarówno w Warszawie, jak i w całym kraju. Wydarzenie rejestrujące przemiany i nowe zjawiska pojawiające się w obszarze nowej choreografii, ale też oferujące widzom ciągłość w obserwowaniu ewolucji twórczej wykonawców goszczących na festiwalu więcej niż raz.

Termin też jest stały – to październik (wcześniej zdarzały się edycje letnie, ale przesuniecie nastąpiło wskutek braku dofinansowania i tak już zostało). Wraz z upływem lat nieco bardziej skupiona stałą się formuła festiwalu – w 2023 i 2024 roku trwał on trzy dni, w 2022 był dłuższy – cztery dni pokazów spektakli i dwa poprzedzające dni warsztatowe. Prezentacje przedstawień zawsze jednak uzupełniają wydarzenia towarzyszące, przede wszystkim spotkania z twórcami, warsztaty, pokazy filmowe, czy interaktywna gra dla widzów.

W ubiegłym roku rozbudowana formuła internetowej e-sceny, wydłużającej czas trwania festiwalu, była ograniczona – pospektaklowe rozmowy były później udostępniane na kanale YouTube. Każda edycja ma także motyw przewodni, w 2024 roku było to hasło „Ha-ha harmonia”.

Program festiwalu:

• Allesandro Sciarroni, Augusto (premiera polska), 11 października;
• Dominika Knapik, Agon (premiera warszawska), 12 października;
• Adrienn Hód/ Unsual Symptoms (Wegry/Niemcy), Harmonia – współpraca węgierskiej choreografki z niemieckim zespołem inkluzywnym Unsual Symptoms, rezydentem Teatru w Bremie. Do zespołu, założonego przez francusko-algierskiego choreografa Samira Akikę, należą także osoby
  z niepełnosprawnościami, 12 października;
• Patryk Gorzkiewicz, Sport, 13 października;
• Anne Nguyen (Francja), Underdogs (premiera polska (13 października).

Prezentacjom spektakli towarzyszyły wydarzenia dodatkowe – oprócz spotkań z twórcami były to: pokazy filmów, uzupełniające społeczny kontekst przedstawień (Épicentre, Underdog City), gra wideo Skillz, warsztaty jogi śmiechu oraz spotkanie autorskie z Hanną Raszewską-Kursą wokół jej książki Empatia, choreografia i śmiech jako nadzieja dla ludzkości. Komizm w sztuce tańca i choreografii w Polsce w XXI wieku.

Nowy Teatr

Międzynarodowe Centrum Kultury Nowy Teatr od początku swojego istnienia ma w programie spektakle taneczne. Najpierw były to głównie pokazy zagraniczne, później pojawił się program Poszerzanie pola we współpracy z kuratorką Joanną Leśnierowską jako wspólny choreograficzny program produkcyjny Teatru i Art Stations Foundation, na który składały się realizacje projektów wyłonionych w otwartym konkursie. Po jego zakończeniu taniec można na warszawskim Mokotowie oglądać w dwóch odsłonach:

• występy impresaryjne spoza Polski, przede wszystkich w ramach Festiwalu Nowa Europa;
• produkcje lub koprodukcje Teatru (polskie i zagraniczne), skierowane zarówno do widowni dorosłej, jak i dziecięcej. Szczególną platformą pokazów jest przegląd Generation After: „intensywna prezentacja najnowszych zjawisk polskiej sceny teatralnej i tanecznej, nowej artystycznej szkoły myślenia” skierowana głównie do zagranicznych kuratorów.

Co ważne, produkcje własne nie znikają z repertuaru (wliczając w to produkcje zrealizowane w ramach Poszerzania pola), lecz są w nim obecne przez kilka lat, choć stosunkowo rzadko grane, np. w styczniu, lutym i kwietniu 2024 r. w repertuarze nie znalazła się żadna propozycja z obszaru tańca i choreografii (w kwietniu zdominowały go pokazy wówczas premierowego spektaklu Krzysztofa Warlikowskiego Elizabeth Costello). W pozostałych miesiącach przedstawiało się to następująco:

Spektakle repertuarowe:

Dla dzieci:

• Gdzie kryją się zmysły Renaty Piotrowskiej-Auffret, 5 pokazów w marcu, 6 pokazów w czerwcu;
• MaMoMi Izabeli Chlewińskiej, 7 pokazów w marcu, 7 pokazów w grudniu.

Co ciekawe, w wewnętrznym podziale na kategorie obie propozycje sklasyfikowane zostały jako teatr, choć stworzyły je choreografki na różne sposoby przywołujące sensoryczne sposoby doświadczania świata przez dzieci. Ze względu na grupę odbiorców grane są także popołudniami, w tym dwa razy dziennie.

Dla dorosłych:

• Expiria Agnieszki Kryst (Poszerzanie pola 2021 – koprodukcja Teatru Żeromskiego w Kielcach z Nowym Teatrem i Art Stations Foundation), 3 pokazy w marcu;
• Języki przyszłości/ Future Tongues Ani Nowak (2018), 3 pokazy w czerwcu;
• Silenzio! Ramony Nagabczyńskiej (Poszerzanie pola 2021), 3 pokazy w czerwcu;
• Ich heiße Frau Troffea Sergeya Shabohina w wykonaniu Igora Shugaleeva, w ramach rezydencji artystycznych Instytutu Teatralnego Ukraina – Białoruś, 2 pokazy we wrześniu. Projekt teatralno-performatywno-choreograficzny;
• Threesome/Trzy Wojciecha Grudzińskiego – koprodukcja z Festival Belluard Bollwerk International w szwajcarskim Fryburgu, pokaz premierowy i popremierowy (łącznie 2) we wrześniu w ramach 8. Generation After, 2 pokazy w listopadzie;
• Publika Marii Stokłosy i Aleks Borys (Poszerzanie pola 2022), 3 pokazy we wrześniu.

Nowy Teatr jest także mocno obecny w obiegu międzynarodowym, o czym zresztą wprost mówi jego drugi, najczęściej pomijany człon nazwy. Dzięki temu Silenzio! Ramony Nagabczyńskiej prezentowany był w lipcu w Teatri di Vita w Bolonii (Włochy), a w październiku w ramach Fierce Festival w Birmingham (Anglia). Ponadto został wyłoniony ddo udziału Internationale Tanzmesse nrw w Düsseldorfie w sierpniu. W Polsce natomiast miał 1 pokaz w Białystoku podczas wydarzenia Art Week. Polską premierę Threesome/Trzy Wojciecha Grudzińskiego poprzedziły zagraniczne: czerwcowa w Centre national de la danse, w Paryżu, i lipcowa w ramach 41. Festival Belluard Bollwerk International we Fryburg u(Szwajcaria). Ponadto spektakl został dwukrotnie pokazany we Frascati w Amsterdamie w grudniu, a w Polsce także w Poznaniu w ramach wydarzenia „Bliscy Nieznajomi/QueerFest”.

W przestrzeni Świetlicy Nowego Teatru prezentowany był spektakl Igor i Dawid przywołany już w części poświęconej działaniom Stowarzyszenia Sztuka Nowa. W tej samej przestrzeni w grudniu odbyła się premiera drukowanego numeru tworzonych przez praktyczki i praktyki Ruchomych tekstów: „eksperymentalnej formy archiwizowania współczesnej choreografii, jej procesu twórczego oraz badań artystycznych”. Premierze towarzyszyła otwarta improwizacja ruchowa powstająca na bazie fragmentów tekstów i w dialogu z nimi.

Od września do grudnia w Nowym Teatrze odbyła się już 5. edycja Międzynarodowego Festiwalu Nowa Europa, tym razem pod hasłem „Głośniej!”. Jego zespół kuratorski tworzą Olga Drygas, Piotr Gruszczyński i Karolina Ochab. Jest to festiwal, który nazwałabym wydarzeniem długiego trwania – spektakle prezentowane są raz w miesiącu, dlatego nie omawiam go osobno. W tym roku każdy spektakl miał dwa pokazy, którym towarzyszyły spotkania z twórczyniami.

Program:

• Rébecca Chaillon (Francja/ Martynika) – Carte noire zwana pożądaniem (20 –21 września);
• Carolina Bianchi y Cara de Cavalo (Brazylia/Niderlandy) – Siła Suki – Trylogia. Rozdział 1: Panna młoda i Śpiący Kopciuszek (18–19 października);
• Nadia Beugré (Wybrzeże Kości Słoniowej/Francja) – Prorocze (się urodzi.li.ły.śmy) (8 –9 listopada);
• Miet Warlop (Belgia) – Jeden Song (6–7 grudnia).

Jak zawsze podczas Festiwalu, były to spektakle interdyscyplinarne, łączące teatr, poezję, choreografię, muzykę i sztuki wizualne. Na pierwszy plan wysuwała się w nich tematyka kobiecej i queerowej cielesności, nierzadko uwikłanej w relacje władzy, w rym relacje postkolonialne, i przemoc.

Chaillon i Bianchi wywodzą się z teatru, Miet Warlop ze sztuk wizualnych, a jedynie Nadia Beugré jest choreografką. Uwzględniam jednak Nową Europę w poniższym omówieniu, ponieważ elementami wspólnymi wszystkich propozycji są ruch i ciało. Równie dobrze mogłyby być pokazywane podczas Festiwalu Ciało/Umysł, który od kilku lat również ma interdysplinarną formułę.

Komuna Warszawa

Komuna Warszawa jest jedną z pięciu działających w Warszawie społecznych instytucji kultury, w tym jedną z trzech funkcjonujących w obszarze teatru i sztuk performatywnych, obok Fundacji Scena Współczesna i Fundacji Teatru 21 prowadzącej Centrum Sztuki Włączającej. Jest to specyficzna formuła wypracowana w stolicy, aby wspierać długoterminowo działalność organizacji pozarządowych w dziedzinie kultury. Komuna Warszawa wyspecjalizowała się we wspieraniu artystów niezależnych – oprócz produkcji i koprodukcji spektakli, także w ramach otwartych naborów, oferuje przestrzeń do pracy i prób na preferencyjnych warunkach. Stawia na eksperyment, ale też wspieranie rozwoju artystów, czemu służą programy rezydencyjne.

W 2024 roku taneczny program objął 8 tytułów, w podziale na kategorie:

Pokazy 4 własnych produkcji niepremierowych (łącznie 12 prezentacji 1 zamknięta w ramach Generation After):

• największy teatralno-taneczny hit wyprodukowany przez Komunę Warszawa – Cezary idzie na wojnę w reżyserii Cezarego Tomaszewskiego (obsada: Michał Dembiński, Weronika Krówka, Oskar Malinowski, BAXI Ostrowski, Łukasz Stawarczyk), grany nieprzerwanie od 2017 r., z sukcesem pokazywany tak w kraju, jak za granicą: 2 prezentacje w kwietniu;
• Imperial w choreografii Pawła Sakowicza (w obsadzie oprócz choreografa Agnieszka Kryst i Katarzyna Sikora): 2 pokazy w lutym, pokaz zagraniczny w lipcu w Bolonii we Włoszech w ramach festiwalu CUORE DI POLONIA FESTIVAL;
• Your Majesty w choreografii Katarzyny Sikory i Marcina Miętusa, ich wykonaniu z udziałem muzyka Jacka Sotomskiego, 2 pokazy w styczniu, 2 pokazy w październiku;
• Glory Game w choreografii Dominika Więcka w ramach koelktywu Sticky Fingers Club (oprócz choreografa w obsadzie: Daniela Komędera (w ramach zastępstw popremieriwych Michał Przybyła), Dominika Wiak, Dominik Więcek, Monika Witkowska, Natalia Dinges i Piotr Stanek. Premiera 2 pokazy w marcu, 2 pokazy w lipcu, łącznie 4 prezentacje. Ponadto był pokazywany na festiwalach tanecznych w Krakowie, Rzeszowie oraz zamkniętego przeglądu Generation After organizowanego przez Nowy Teatr. Spektakl został zakwalifikowany do sieci Aerowaves na rok 2025.

2 premiery wyłonione w otwartym konkursie na przygotowanie spektaklu:

• RAPEFLOWER w reżyserii, choreografii i wykonaniu Hany Umedy; premiera w kwietniu, 2 pokazy popremierowe w kwietniu, 2 w czerwcu, 1 pokaz zamknięty w ramach Generation After; 1 prezentacja poza Warszawą i kontekstem tanecznym w grudniu ramach Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego BOSKA KOMEDIA w Krakowie; łącznie 4 otwarte pokazy w siedzibie, 1 zamknięty;
• M4G1C BL0W, choreografia i wykonanie: Adrianna Kazimierz, Rafał Matusiak, sos k. osowska, Szymon Tur, Ana Szopa. Premiera w listopadzie, 1 pokaz popremierowy.

Pokazy gościnne (impresaryjne):

• Hair story w choreografii i wykonaniu Any Szopy, 1 pokaz
  w marcu. Spektakl powstały podczas rezydencji w Krakowskim Centrum Choreograficznym;
• Bang Bang Bodies, choreografia: Xenia Koghilaki, Irini Georgiou, Christina Karagianni, 2 pokazy w kwietniu. Premiera spektaklu odbyła się podczas festiwalu Tanztage w Berlinie, a jego pokaz w Warszawie należy do modułu Linia międzynarodowa w Komunie Warszawa.

Teatr Studio

W teatrze mieszczącym się w Pałacu Kultury i Nauki co roku można uczestniczyć w wielu wydarzeniach tanecznych. Od wielu lat było to główne miejsce przybliżonego już Międzynarodowego Festiwalu Tańca i Performansu Ciało/Umysł, dwie ostatnie edycje odbyły się tylko tu. Od 2023 roku Teatr Studio gości też projekt regularnych prezentacji tańca STUDIO x B’cause Dance Company. Oprócz tych działań ma w repertuarze produkcje własne produkcje taneczne lub projekty z pogranicza teatru i tańca.

W dniach 26–28 stycznia powrócił spektakl Le jeu de massacre Ramony Nagabczyńskiej (koncepcja, choreografia, performans) i Barbary Kingi Majewskiej (koncepcja, muzyka, performans), którego premiera odbyła się w 2021 roku. Oprócz wymienionych twórczyń wystąpiła w nim Karolina Kraczkowska. Tak jak podczas pokazów premierowych, jego trzy pokazy nie odbyły się przestrzeni Teatru Studio, a w monumentalnej Sali Skłodowskiej w PKiN.

6 września odbyła się premiera nowego spektaklu Ramony Nagabczyńskiej Anonimowi performerzy, w którym oprócz choreografki wzięły udział zaproszone tancerki (Karolina Kraczkowska, Bożna Wydrowska) oraz dwoje aktorów Teatru Studio – Maja Pankowska i Rob Wasiewicz, łączący kompetencje zawodowego aktora i tancerza. Spektakl podejmuje tematykę psychologicznych i cielesnych kosztów pracy artystycznej w teatrze i tańcu, przybierając intertekstualną i prowokacyjną formę grupowej terapii. Ciekawie splata ze sobą dwa obszary sztuki i jest pierwszą tego rodzaju produkcją Teatru Studio w ostatnich latach, choć za jej zapowiedź można uznać autorski spektakl Więcej niż jedno zwierzę Roba Wasiewicza. Po premierze w tym samym miesiącu odbyły się jeszcze 4 pokazy (7, 8, 14 15 września), a także 2 pokazy listopadowe – 10 i 11 listopada. Przedstawienie było też prezentowane w ramach Norma Festival w czeskiej Pradze.

Zeszłej jesieni w Teatrze Studio premierę miało też działanie, które trudno jednoznacznie zaklasyfikować, jednak ze względu na tematykę i materię w dużej mierze posługiwało się ruchem i komunikacją niewerbalną. Był to grupowy performans g/Głuchego Daniela Kotowskiego Scenografia głosów we foyer teatru. Oprócz autora koncepcji i reżysera wzięli w nim udział: Alicja Czyczel (odpowiedzialna również za konsultacje choreograficzne), Daniel Dobosz i Wiktoria Kruszczyńska. Premiera miała miejsce 18 września, a kolejne pokazy – 19 i 20 września.

Muzeum Sztuki Nowoczesnej

Jednym z najważniejszych wydarzeń w obszarze nowej choreografii w Warszawie w 2024 r. stał się Program choreograficzny na otwarcie nowej siedziby Muzeum Sztuki Nowoczesnej na Placu Defilad. Jego kuratorką była Magdalena Komornicka, kierowniczka ds. powstającego nad Wisłą pilotażowego Pawilonu tańca i innych sztuk performatywnych. Ten gest interpretuję nie tylko jako kontynuację wieloletniego zainteresowania MSN choreografią, ale także pomost pomiędzy główną działalnością Muzeum i programem jego oddziału w Pawilonie. Od 27 do 31 października od godzin wieczornych lub popołudniowych do późnego wieczora muzeum wypełniła choreografia. Wydarzenia odbywały się równolegle w wielu salach na kilku poziomach, na korytarzach i słynnych już schodach. Zaprezentowanych zostało ponad 20 prac lub działań z udziałem kilkudziesięciu polskich artystek i artystów, z których część związana jest z niezależnym kolektywem Centrum w Ruchu. Na otwarcie
we wspólnej choreografii Muzeum ciał na instagramowych schodach i klatce schodowej w działaniu koordynowanym przez Marię Stokłosę w kostiumach ze swoich prac wspólnie wystąpiło 30 osób tworzących cały Program choreograficzny. Miało to ogromny walor promocyjny i niewątpliwie zachęciło publiczność do odwiedzenia muzeum w kolejnych dniach. Ponadto, ponieważ budynek był wtedy niemal pusty, wypełniony zaledwie pojedynczymi eksponatami – zapowiedziami pierwszej wystawy, uwaga odwiedzających została skierowana właśnie na osoby performerskie. Ten aspekt nadania większej widoczności i uznania warszawskiemu środowisky choreograficznemu i tworzonej przez niego sztuce szczególnie podkreślała w rozmowie ze mną Magdalena Komornicka. Kuratorka nie wyobrażała sobie, aby pracy z tak wieloma niewiadomymi (trwającej od jesieni 2023) podjęła się grupa artystów z innego obszaru. Kto inny jest w stanie tak szybko i sprawnie adaptować się do nieustannie zmieniających się i niepewnych warunków? Ważny był też aspekt przestrzeni, z którym choreografia rezonuje znakomicie. Dzięki temu memiczne i budzące skrajne emocje warszawiaków i przyjezdnych „białe pudełko” zostało oswojone i wpisane w pejzaż stolicy. Byłam pod wrażeniem tego, jak świetnie architekturę o ogromnej kubaturze jest w stanie wypełnić choreografia, w jak płynny i otwarty dialog z nią wchodzić.

Kuratorce zależało, aby Program choreograficzny był różnorodny formalnie i składał się przede wszystkim z gotowych prac, które można „rozpakować w dowolnym miejscu”, ponieważ muzeum nie dysponowało budżetem produkcyjnym. Mimo to pojawiły się zarówno starsze, jak i nowe propozycje, a także wznowienia w nowej obsadzie prac powstałych za granicą (EXODOS Przemka Kamińskiego) i w kraju (The Way Things Dinge Ramony Nagabczyńskiej z udziałem artystek z gdańskiej grupy Herz Haus). O wielu pracach można też powiedzieć, że były adaptacjami, nie tylko istniejącymi wcześniej performansami przeniesionymi w inną przestrzeń, ale też wariacjami na ich temat (jak w przypadku Re-Majesty Katarzyny Sikory).W muzeum spotkały się osoby performerskie z wieloletnim doświadczeniem, od przeszło dekady współtworzące taneczny pejzaż stolicy, jak i młodsze, także spoza stolicy. W obu grupach znalazły się również te pracujące za granicą. Zdaniem Komornickiej, dzięki temu wykrystalizował się „wielogłos sceny tańca; prezentacja zróżnicowanych podejść do przestrzeni, sceny, czasu, kostiumu, dźwięku, czasu etc.”.

Prace pokazane w ramach Programu choreograficznego (v): 

1. Muzeum Ciał, koordynacja artystyczna: Maria Stokłosa, osoby performerskie: Aleks borys, Tamara Olga Briks, Dana Chmielewska, Alicja Czyczel, Tatiana Dziewanowska, Magda Fejdasz, Przemek Kamiński, Omar Karabulut, Karolina Kraczkowska, Julek Kreutzer, Kaya Kołodziejczyk, Daniela Komędera, Sylwia Nosarzewska, Weronika Pelczyńska, Michał Przybyła, Agata Redlicka, Amelia Rozmanowska, Paweł Sakowicz, Maria Stokłosa, Kuba Stępień, Iza Szostak, Emma Szumlas, Mary Szydłowska, Kacper Szalecki, Kasia Ustowska-Gmerek, Hana Umeda, Dominika Wiak, Dominik Więcek, Monika Witkowska, Kasia Wolińska, Andrzej Woźniak, Marta Ziółek, 1 pokaz 27 października;
2. Cosmis Debris, choreografia i performans: Aleks borys, Marcio Kerber Canabarro, Imre Vass, 2 pokazy, 27 i 28 października;
3. Zwodnicze syreny, koncepcja: Marta Ziółek, kreacja i performans: Marta Ziółek, Zuzanna Wrońska Superstar, Magdalena Marcinkowska / Madlen Revlon; po 3 sety 20-minutowe 28 i 31 października;
4. Kiss (Extended), Kasia Wolińska – otwarta próba, warsztaty, 4 kilkugodzinne bloki 28, 29, 30 i 31 października;
5. The Way Thing Dinge, koncepcja: Ramona Nagabczyńska, performans Ramona Nagabczyńska, Hertz Haus (Magdalena Kowala, Natalia Murawska, Joanna Woźna, Anna Zglenicka), 1 trzygodzinny pokaz (działanie w procesie) 28 października; 
6. Unconsumed, kreacja i wykonanie: Karolina Kraczkowska, 2 pokazy, 28 i 29 października; 
7. Endless Box, koncepcja, choreografia, performans: Hana Umeda/Sada Hanasaki, 3 pokazy, 28, 29 i 30 października; 
8. Rzeźbiary, choreografia i performans: Weronika Pelczyńska, Magda Fejdasz, 2 pokazy, 28 i 30 października; 
9. Re-Majesty, kreacja i wykonanie: Katarzyna Sikora, 2 pokazy, 28 i 29 października; 
10. Skaj is the Limit, choreografia: Iza Szostak, performans: Carlos Martinez Anaya, Tatiana Dziewanowska, Iza Szostak, 2 pokazy, 28 i 29 października; 
11. EXODOS, choreografia: Przemek Kamiński, kreacja i performans: Omar Karabulut, Michał Przybyła, 2 pokazy, 29 i 30 października; 
12. Weirding Tale, choreografia: Emma Szumlas, osoby performujące: Neo Mosa, Jette Loona Hermanis, Emma Szumlas, 2 pokazy 29 października; 
13. Breakfast on the Grass, Sticky Fingers Club, koncepcja, choreografia, wykonanie: Daniela Komędera, Dominika Wiak, Dominik Więcek, Monika Witkowska, 2 pokazy, 29 i 30 października; 
14. Corpse de ballet, koncepcja: Tamara Olga Briks, performans: Emilia Cholewicka, mxgdo (29 października), Nikodem Bialik (30 października), Tamara Olga Briks, 2 pokazy, 29 i 30 października; 
15. Manual Focus, koncepcja: Mette Ingvartsen, kreacja: Manon Santkin, Kajsa Sandström, Mette Ingvartsen, performans: Manon Santkin, Kajsa Sandström, Kaya Kołodziejczyk, 1 pokaz 29 października; 
16. Show Me the Body, Koncepcja i wykonanie: Agata Siniarska a.k.a. TATARI we współpracy artystycznej z zespołem rat milk, 2 pokazy, 30 i 31 października; 
17. A Ray of Light or How to Hold, koncepcja, choreografia: Mary Szydłowska, wykonanie, research: Eimi Leggett, Osamu Shikichi, Federico Protto, Valentino Skarwan, Mary Szydłowska; 2 pokazy, 30 i 31 października; 
18. Historia de un Amor, choreografia: Paweł Sakowicz, performans: Magda Grąziowska, Karolina Kraczkowska, Agnieszka Kryst, Paweł Sakowicz, Katarzyna Sikora, 2 pokazy 30 października; 
19. Łuczniczki, koncepcja i choreografia: Agnieszka Kryst, performans: Agnieszka Kryst i Katarzyna Sikora, 2 pokazy 31 października; 
20. Lagma, choreografia: Dana Chmielewska, Alicja Czyczel, koncepcja i performans: Dana Chmielewska, Alicja Czyczel, Aleksandra Gryka, Marta Szypulska, 1 pokaz 31 października; 
21. Kompozycja teraźniejszości, choreografia: Maria Stokłosa, improwizują: Sylwia Nosarzewska, Bartosz Ostrowski, Gieorgij Puchalski, Agata Redlicka, Amelia Rozmanowska, Maria Stokłosa, Kacper Szalecki, Andrzej Woźniak, 1 pokaz
    na zakończenie Programu choreograficznego 31 października.

Julia Hoczyk, "Warszawski rynek tańca w 2024 roku – analiza"  

Przypisy: 

(i) Więcej o potrzebie i możliwej wizji Pawilonu: Ku scenie tańca w pawilonie nad Wisłą. Z Joanną Leśnierowską rozmawia Julia Hoczyk, Warszawskie Obserwatorium Kultury 2023: https://wok.art.pl/dzialania/procesy-artystyczne-i-badawcze/na-drodze-do-warszawskiej-instytucji-tanca/otwarcie-warszawskiej-sceny-tanca-w-pawilonie-nad-wisla-z-joanna-lesnierowska-rozmawia-julia-hoczyk/ [dostęp: 22 lutego 2025].

(ii) Zob. Hanna Raszewska-Kursa, Wiele głosów, wiele ciał, czyli polifonia tańca i choreografii w Warszawie, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” nr 178, 2023.

(iii) W poniższym opisie działań Centrum w Ruchu w 2024 r. przywołuję bezpośrednio newsletter Fundacji Burdąg ze stycznia 2025.

(iv) Julia Hoczyk, Wszystkie matki nasze są, e.teatr.pl: https://e-teatr.pl/wszystkie-matki-nasze-sa-52460 [dostęp: 21 lutego 2025].

(v) Szczegółowe informacje i opisy dostępne na stronie Muzeum Sztuki Nowoczesnej pod linkiem: https://artmuseum.pl/aktualnosci/program-choreograficzny-otwarcia [dostęp: 21 lutego 2025].

Nota wydawnicza:

Wydawnictwo elektroniczne Centrum Teatru i Tańca w Warszawie, Warszawa 2025
Przygotowanie raportu: Julia Hoczyk na zlecenie Fundacji Scena Współczesna
Autorzy zdjęć: WILK

Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie w całości lub we fragmentach oraz jakiekolwiek dalsze udostępnianie wymaga uzyskania odpowiednich zgód.